විවාහය (marriage) විශ්වීය සමාජ සංස්ථා අතරින් එකකි. මිනිසාගේ ලිංගික (sex) ජීවිතය පාලනය කිරීමටත්, එය විධිමත්ව සකස් කරගැනීමටත් මානව සමාජයේ විවාහය නම් සංස්ථාව ගොඩ නැගී ඇත. පවුල (Family) නැමැති සංස්ථාව සමග විවාහය (marriage) ඉතාම කිට්ටු සබඳතාවයක් පවතී. සමාජ, සංස්කෘතික, ආගමික හා ආර්ථික පදනමක් මත විවාහය (marriage) ක්‍රියාත්මක වෙයි. එංගල්ස් දක්වන ආකාරයට මානවයාගේ වර්ධනය අනුව ගොඩ නැගුණු ක්‍රම තුනක් දක්වා ඇත. ඒ අනුව
එන්ගල්ස්ගේ මෙම අදහස මානව සංවර්ධන අදියරයන් අපට කියාපායි. විවාහය යනු සමාජය පිළිගත් ආකාරයට ලිංගික සබඳතා (Sex relationship) පවත්වන වැඩිහිටියන් දෙදෙනෙකු හෝ කිහිපදෙනෙකු ලෙස සරලව දැක්විය හැකිය. විවාහය, සලකා බලන සංස්කෘතියට අදාලව චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර වලට හා එම සමාජය පිළිගත් නෛතික රාමුවට යටත් වේ. සරල සමාජවල චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර හා සංස්කෘතික පිළිගැනීම් වලට මුල් තැන දෙන අතර සංකීර්ණ සමාජවල නීතිමය ගිවිසුමට ප්‍රදාන තැනක් ලබා දෙයි.
විවාහය නිර්වචනය කිරීමේදී ඉතාම සංකීර්ණ ගැටලු වලට මුහුණ දීමට සිදු වෙයි. විවාහය යන වචනය නිර්වචනයන් ඇසුරින් තේරුම් ගැනීම ඉතාම අපහසු වෙයි. ලිච් නැමැති සමාජ විද්‍යාඥයා පෙන්වා දෙන ආකාරයට විවාහය තුල අඩංගු විය යුතු ලක්ෂණ කිහිපයක් මෙසේය.
ඉහත කරුණු අනුව සලක බලන විට පෙනී යන්නේ විවාහය යනු යම් සමාජයක් පිළිගත් ආකාරයට චාරිත්‍රානුකූලව හෝ පිළිගත් නීතියට අනුකූලව ලිංගික සබඳතා පැවැත්වීමයි. විවාහය යනු සියලුම සබඳතා දරා සිටින ආධාරකයයි.
සැකසුම – කසුනී බිමායා ජයතුංග
